PNCW powstało na podstawie polsko-niemieckiej umowy międzyrządowej z 2002 r. Głównym jego celem było m.in. zrekompensowanie zniesienia kontroli granicznych w strefie Schengen oraz poprawienie bezpieczeństwa w strefie nadgranicznej obu współpracujących ze sobą państw.
Oficjalnie PNCW zostało otwarte 17 grudnia 2007 roku. Służbę pełnią w nim przedstawiciele Straży Granicznej, Policji, Krajowej Administracji Skarbowej, ze strony Niemiec: Policja Federalna, Policja Kraju Brandenburgii, Policja Kraju Meklemburgii-Pomorza Przedniego, Policja Kraju Saksonii, niemiecka Służba Celna. Straż Graniczna jak i Policja, a także Niemiecka Policja Federalna i Policja Kraju Brandenburgii od początku istnienia PNCW pracują w systemie zmianowym 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu. Do przekazywania informacji wykorzystywane są głównie dwujęzyczne formularze zapytań.
Podczas krótkich wystąpień zaproszeni goście podkreślali, że PNCW od początku swojego powstania doskonale wpisało się w system poprawiający bezpieczeństwo w strefie nadgranicznej. Od 15 lat jest głównym miejscem, gdzie wymieniane są informacje dotyczące zaistniałych zdarzeń na pograniczu polsko-niemieckim, a przede wszystkim o nielegalnej migracji, przemycie osób i towarów (środków transportu) przez granicę, fałszerstwach dokumentów tożsamości oraz tych uprawniających do przekraczania granicy państwowej, a także o osobach przyjmowanych i przekazywanych w ramach readmisji. Funkcjonariusze Straży Granicznej w PNCW oprócz zapytań do strony niemieckiej otrzymali możliwość realizowania tzw. ”zapytań łańcuszkowych”. Zapytania te dotyczą informacji uzyskiwanych w sytuacjach pilnych od pozostałych państw Schengen, a ich realizacja następuje przy pomocy innych europejskich Centrów Współpracy.
Wszyscy zaproszeni goście wyrazili także przekonanie, że PNCW nadal będzie potwierdzało zasadność swojego istnienia poprzez dalszy rozwój wzajemnej współpracy służb obu zaprzyjaźnionych krajów podkreślając, że PNCW było również doskonałym wzorcem podczas tworzenia kolejnych tego typu centrów w Polsce, m.in.: w Kudowie Słonem, Budzisku, Barwinku czy Chotebużu.
